29 Aralık 2016

ÖZLEM, NOEL BABA’YI NASIL BULUYORSUN?



   “Her yerde saç var, yerlerde saçlar! Kimin bu saçlar!”… Hökömetin yeni Mekke saati uygulamasıyla günün aydınlık saatini göremediğimiz günlerin sabahında el yordamıyla evden çıkıp kardeşimin arabasında kısmen bu sesle uyanıyoruz. Her seferinde tam popom koltukla tar-ü taze temas etmişken “Leynnnnn, annemmmm bu!” iç sesi ve korku efektiyle irkilmelere doymadım.  Ayyy resmen, Sahibimin Sesi. Hem de sabahın köründe. Neyse ki korkulacak bir şey yokmuş. Kalben’in yeni şarkısıymış.(CD’nin parası kaç bin defa dinlemeyle çıkar bilmiyorum, ama ben yaşlandım albümde, o derece). Bir on yıl içinde  “Bııııııktım bu saçlardan. Keseceğim o saçları sen uyurken” repliğinin yarım asrını kutlayacağız. Kardeşim saçları kazıtıp annemin en sevdiği çocuğu oldu durduk yere. Sütlü Nuri. Damatları da kellerden seçecek korkarım. Temiz iş.  Ahvalimiz bu iken sabahın kör karanlığında, buz tutan camlar çözülmeden “Her yerde saç vaaaaaar!” nidasının bende yarattığı travmayı hayal edebilirsiniz kanımca. Gidelim Gaffur!

       Allah kimseyi Hande’nin diline düşürmesin. Biraz olgun bir beyzadeyi beğenmeye kalkarsanız o anda sizi yok eder. Enrico Macias’ı beğenirseniz -misal- Mervemon “Mezardan izin alıp gelmiş” der. Hiç girmeyin o işe. Tuna da bir Bulgar atasözü paylaşmış: “Erkeğin üç safhası vardır: “Noel Baba’ya inandığı, Noel Baba’ya inanmadığı, Noel Baba olduğu”. Pek bir yerinde. Bir de Klasik Filoloji hocalarımızda Cengiz Çevik leziz bir Roma atasözü yazmış: “Yaşlıyken uzun süre yaşamak istiyorsan, erken yaşlan”… Atasözünün de diline düşmeyeceksin bence. Hatırlarsınız. Biricik hocam taksiye binip de taksiciye “Ben ölmeden şunu da yapacağım, bunu da yapacağım” diye sayınca şöyle bir durup “Eee, fazla bir şey kalmamış” demişti. Adamın o taksiden sağ çıkmış olması basit bir fizik mucizesi diyelim.

      Dünyada Noel Baba’nın dayak yediği tek ülke olarak listedeki tek kişilik yerimizi kimselere kaptırmıyoruz. Leyn, ne istiyon hediye dağıtan sevimli bir ihtiyardan. Onlar kurban bayramında gelip senin koyunlarına tebelleş oluyor, danana giriyorlar mı? Ot Dergi’ya tatlı bir Noel Baba tarihi yazdım. Düşünsene, üç koca mezhebin toplam iki farklı Noel Babası da Türkiye sınırları içinde doğmuş: Aziz Nicolas Demre’de, Aziz Vasilis de Kayseri’de. (Kayserililerin şehir adlarının Kayzer’den geldiğini öğrenip gidip nüfus müdürünü dövdükleri gün gelse bende şaşıracak mecal kalmadı). Ortodoksların Noel Babası olan Aziz Vasilis’in de diğeri gibi herkese yardım eden, fakirlere para ve eşya biri olması Noel Baba imgesinin doğumunun sebepleri. Kapadokya Rumlarında ise Noel’de bacadan indirilen sepetle hediye verilip karşılığında zengin ailelerden altın, para alınması da Noel Baba’nın neden bacadan girdiğini açıklıyor işte. Diyeceksiniz ki o geyik arabası neden uçuyor o zaman. Diyeceğim ki magic mushroom etkisi. İddia benim değil zaten, en bana mikoloğumuz Jilber Barutçuyan’ın yalancısıyım. Ren geyiklerinin pek sevdiği, lakin insanlar üzerinde hayli güçlü halüsinasyon etkisi olan, hatta zehirli olabilen Amanita muscaria’mış buna sebep. Kuzey Kutup dairesi civarında sıkça görülen,  Laponların tüketerek trans haline geçme alışkanlığı edindikleri bu mantar türü Noel Baba’yı uçuran hayalleri kurdurmakla suçlu yani. Haydi Noel Baba dövücüleri. Yallah Laponya’ya. Bi gidin bakalım orada dövecek mantar kalmış mı?  Haftanın protestosunu ateistler yapmış. “Ateist Noel kutlamaz”. Hayli sarkastik. Bayıldım. Hey ataizzzler… Bu da mı tesadüf?

        Yokluğunuzda hiç kitap okumayıp Anvers’e gittik. Bu sürede de okuduğum tek kitap fiyakalı bir Anvers rehberi oldu. Çünkü bir geleneğimi yıkıp şehri mal beyanı gibi gezdik. Günler öncesinden listesini yaptığım hiçbir şeyi görmeyerek bir ilke imza attık. Şapşik şapşik şehri gezmek, deli deli dolaşmak ne tatlı şeymiş arkadaş.  En sevdiğim ressam olma unvanını asla yitirmeyen Brueghel’in enfes tablolarıyla dolu Güzel Sanatlar Müzesi’ne gidemedik. Çünkü elleri dert görmesin restorasyon nedeniyle kapatmışlar eşşşek kadar müzeyi. AKM kadar sürmez tabii, ezelden ebede.  Rubens’in evinden 100 metre uzakta kalmamıza rağmen müzenin kapandığı saatte yetişmeyi başardık. Onu da göremedik. Salamanca’da sinemaya adını veren ve hiçbir İspanyolun asla telaffuz etmeyi başaramadığı Van Dyck’in tablolarını da göremedik. (Fan Dik yerine İspanyolca Ban Dik derler, kahkahayı yüzlerine püskürmemek için başka yere bakarsın.) Göremediklerimizin listesi uzun. 

      Ne mi yaptık? Schelde Nehri kıyısında kar makinalarında fotoğraf çektik, şatoya doğru oturup kutsal belediyenin koyduğu dev sobaların kenarındaki banklarda amip gibi genişleyip bol baharatlı sıcak şarap içtik. Noel pazarlarında postu deldirmeden gezdik, patates ülkesinin çıtır patateslerinden yedik, ahşap barlarda biraya bira demedik. Kasteel birasının rouge’una gark olduk, velhasıl vişneli biraya doyduk. Gazoz gibi içerken biranın 8 derece olduğunu unutup bardakları ardı ardına devirirsen evi haritada bile bulamazsın. Arpa suyunun bahrinde yüzdük. Biz at sırtında Anadolu fethedeceğiz diye debelenirken adamlar manastıra kapanıp huzur içinde renk renk, desen desen bira üretmişler: Averbode. Üretim tarihi 1134. Flaman resmi, Flaman halısı da bir yere kadar. Ben birasına bakarım, arkadaş.

       Hansel ve Gratel’den düşüp gelmişe benzeyen dükkânlar arasında dolaştık, mango sirkesinden baharat yağlarına kadar her şeyin tadına baktık, semt pazarı soyduk. Tatlı turuncu patates, enginar kalbi,  kök rezene alıp ziyafetler çektik. Mangolar, guayabalar, çarkıfelekler, chirimoyalar bedavadan biraz pahalı. (Bendeki cennet hayali malum: Ekvador’da sahilde döne döne chirimoya yiyerek yaşlanmak. ) Deli Petro’nun heykelini de affetmedik tabii. Gemi inşaatı öğrenmek için kılık değiştirerek bu suların limanlarında çalışan deli bir adam. Hastasıyım. Küçükken Petro’nun  günlerini anlatan bir roman okumuştum: Floris. Milletin gemi yapan çarı var, adaletsiz dünya. Bizde de gemicikler dünyası düştü düşe düşe.

     Tam bir Türk gibi Belçika’da İspanyol restoranına gidip İspanya’dan çıkıp dünyayı saran Galisya’nın ağına takıldık. (Kuzey Kutbunda bile Galisya’dan çok Galisyalı vardır.) Padrón biberlere, bebek kalamarlara ve pulpo gallego’ya (Galisya usulü ahtapot) yumulduk. Elma şarabının şahını yapan Galisyalılar köpürtmek için yeni bir alet geliştirmişler. Masada köpüklü elma şarabını kendin yapıyorsun. Galisya’nın dev hizmeti :P Galiçya köylerinde, kasabalarında dolaşırsanız barda ayaklarınız altında yalak kıvamında bir tahta havza görürsünüz. Barmen sidrayı bir metre yukarıdan köpürtmek suretiyle devasa bardaklara doldururken dökülenlerden sel olmasın diye. Türkiye’deki Laz fıkralarının bir muadili de Galisyalılardır. Detaya girmeyeceğim.

      Semt pazarında domateslerin, soğanların yanında kurulan şampanya standına ne demeli? Adamlar sabahın on birinde kurulan kokteyl masalarında toplanmış şampanya içiyorlardı. Öleceğini öğrenince yapamadığı her şeyi yaparak kilt giyip saçını sarıya boyayan Burhan Altıntop’u sabahın köründe dans ederken nasıl hatırlamazsınız! “Hep kahvaltıda şampanya içmek istemişimdir, sonunda gerçek oldu. Ohh, cızır cızır”. Valla adamlar cızır cızır şampanya içiyordu pazarda. Arkadaş, yanlış topraklarda doğmanın da bir sınır var, di mi?

          Anneme fiyakalı bir araba alıyoruz. Üç harflilerden bakıyor ihtiyar.  Hayatımda sadece iki araba hayali kurdum. Biri Transam, en sevmediğim ülkeyi boydan boya geçmek için üretilmiş Trans America. Vardı bir numune, Bahçeşehir’deki evimin önünde park ederdi hep. Sahibiyle tanışamadım. (O da beni tanısaydı kesin çok severdi. ) Diğerine gelince yeryüzünde sadece ve sadece 1 (yazı ile bir)  yıl boyunca üretilmiş ve satışı durmuş. Arabadan ne kadar anladığımın en güzel kanıtıdır o cabrio. Arabasını park ettiği yeri unutup eve başka yoldan dönüp ertesi gün kapı önünde araba olmayınca polisi arayan bir kadınla karşı karşıyasınız. Velhasıl bu hafta galeri galeri dolaşırken pek eğlendik. “Nasıl bir araba bakmıştınız?” sorusunun tek cevabı var bizim ailede: “Bagajı böyüük ossun”. “Binek araba mı arıyorsunuz?” Yooo, biz aslında bildiğin inek araba arıyoruz. (Fifi-İsmail ikilisi Antalya’dan dönerken bir çuval Afyon patatesi, Uşak’tan volüm hesabı yapmadan battaniye,  çift haneli rakamlarda kangal sucuk, bilumum iç Ege ve İç Anadolu’nun şanlı yiteceklerinden alır, kardeşimin vecizesiyle “Bi Denizli horozu almadık” kıvamında eve dönerler. Yani ailecek Antalya’dan dönüyorsak, yani arkayı ikilemişsek (babamın kucağına aldığı ve üşenmeden 700 km taşıdığı ailemizin 5. üyesi fesleğen ile birlikte) Fifi ile İsmail bizi yolda görecekleri bir çuval Çumra kavununa ya da bir kasa Bursa şeftalisini sığdırmak için oracıktaki en yakın camiye bırakmaktan çekinmezler. Bizde böyle. Yersen.) “Bir arabadan beklediğiniz nedir?” Bugüne bugün bir galeride kulaklarınız maruz kalacağı ilk soru. Beklentimiz? Minimum 110 beygirde 110.000 beygirin aynı anda yiyebileceği yemeği ezilmeden eve getirmesi. Yani, aslında yoktan seçmeli: Bence BMC!

      Bugün de İstanbul’da çıldırtmadık galeri bırakmadık. Sonunda bir tane seçebildik Fifi’ye. (İffet’!in aile boyu adı). Notere gittik alım işlemleri için. Noter Fifi’yi görmek istedi. Bir an başlık parası filan veririz de kurtuluruz diye çok heyecanlandım. Ama niyeti ciddi değilmiş. Yüz görümlüğü için istemiş. Meğer en son İsa’nın vaftiz olduğu suyla yıkanmış olan sürücülerin meleke kontrolü için noterin yüz görümlüğü gerekiyormuş. Huzura çıktık. Görüntüden ikna olur gibi olduysa bir iki soru sorma gafletinde bulundu. Sonunda soruyu bile sormadan cevabı alınca, ben dayanamayıp “Arabaya binince mola vermeden Çin’e kadar gitme yetisine sahip tek dişi mekanizmadır” demek zorunda kaldım. Noter de sadece iki cevapla cümle melekeyi kontrol edip “Anladım zaten” dedi. “Olm, daha hiçbir şey anlamadın” diyerek şansımı zorlamadım. Ama az kalsın emekliliğinin derinliğinde anneme noter şoförü olarak iş buluyorduk.

         Ne güzeldir Noel kutlaması Övropa’da. Tüm sülale bir masada toplanır öğle vakti, saatlerce yer içer, gece yarısının ötesinde yemekten telef olunca biter kutlama. Roma şenlikleri gibi, sadece boğaz gıcıklamak için tüyleri eksiktir. İspanya’da tamamen Araplardan kalan tatlılardır Noel tatlıları. Akıl durdurur tattaki alfajor, polvorón,…  Off, ya o badem ezmeleri, ki şampanyanın en değişilmez eşlikçileridir. İtalya desen keza… Bir panettone, bir pandoro… Hepsi pane(ekmek)’ten çıkar. Dünyanın en büyük yemek tarihçisi Massimo Montanari’nin dediği gibi ekmeğe şeker koyarsan bayram yiyeceği olur. İşte Pandoro (pan d’oro: altın ekmek) onların kralıdır. Mesela benim yakın arkadaşlıktan anladığım şudur: “Alo, Hande, pandoro’m duruyor mu? Geliiim mi?” Noel dediğimiz şey aslında mide fesadından başka bir şey değildir.

        Şu anda bir daha içmezsem ölmeyeceğim bir 16. yüzyıl Belçika birası olan Trappistes Rochefort birası içiyorum. Blog yazılarımdaki alkol oranı yüksek versiyonları okuyup beni alkolik sanan tek hücreli mekanizmalara sesleniyorum: Haftada bir içiyorum, içince de yeni tatlar deniyorum. İçtikçe güzelleşip yazıyorum. Milli içeceğim çay.  Bir sosyal içerik, hep birlikte içerik, topluca içerik durumu değil, tamam mı amipcan?

        Erkeği bilmem, ama kadının kalbine giden yol kesinlikle mideden geçer. Kesin bilgi. Yayalım.